Een 4e leven en een 4e gig voor de KHRV.

Wat vooraf ging.......

Blue Lion

Het was tijdens Sail Amsterdam 1995 dat de boot "Blue Lion" gedoopt werd. De naam "Blue Lion" kwam voort uit het logo van sponsor Postbank, een blauwe leeuw. De "Blue Lion" maakte vervolgens zijn “Maiden” tocht, geroeid door leerlingen van de Elektrotechnische School Amsterdam en roeiers van de Koninklijke (KNZ&RV) uit Muiden.

De Liefde

Na een aantal jaar werd de boot overgenomen door roeivereniging TIOG in Rotterdam alwaar deze werd omgedoopt in "De Liefde".

De Vegt

Na vele jaren dienst gedaan te hebben in het Rotterdamse werd de boot vervolgens overgenomen door RV Vegt & Spieghel uit Nederhorst den Berg en aldaar volledig gerestaureerd. De gig werd vervolgens omgedoopt met de naam "De Vegt". Hier heeft de boot zo’n 10 jaar dienst gedaan, waarvan de laatste jaar met name voor roeitraining.

??????

Vanwege de aanschaf van een polyester gig werd "De Vegt" uiteindelijk bij RV Vegt & Spieghel uit de vaart genomen en te koop aangeboden. Omdat het een houten gig is, gebouwd op een Engelse werf, is dit een opportunity voor de KHRV om op termijn ook mee te kunnen doen met (internationale) roeiwedstrijden alwaar alleen originele houten pilot gigs worden toegelaten. Maar voor het zover is, verdient de boot opnieuw een volledige restauratie welke naar verwachting na de zomer 2025 bij Ambachtelijk Botenbouw Centrum Amersfoort zal plaatsvinden. Eind vorig jaar is de boot naar onze jachthaven verplaatst alwaar deze tijdelijk is opgeslagen. 

Deze nieuwe aanwinst voor de KHRV kent een heel bijzonder verleden en gaat bij ons als onze 4e gig een 4e leven in. Na de restauratie, die best wel een lange tijd in beslag zal nemen, zal deze boot wederom onder een nieuwe naam (??????) in gebruik genomen gaan worden.

Het  restauratie project van onze houten gig is inmiddels officieel van start gegaan. Voordat de gig naar de Ambachtelijke Botenbouw Centrale in Amersfoort gaat, moet eerst alle verf aan de binnen en buitenzijde van de boot verwijderd worden. Gewapend met hete lucht blazers en verfschrapers doken we de container in, alwaar de boot lag opgeslagen. Al gauw bleek dat dit een vrijwel ondoenlijke klus zou worden. Het schrapen was tijdrovend en er was een groot risico om de dunne houten huid van de boot onbedoeld te beschadigen. Daarom werd gezocht naar een oplossing om dit klusje veilig te kunnen klaren. Die oplossing heet “Sodablasten”. Sodablasten is een reinigingstechniek waarbij met behulp van perslucht natriumbicarbonaat (baksoda) op het oppervlak wordt geblazen om het te reinigen, verf of vuil te verwijderen of het oppervlak te ontvetten. Het process lijkt op zandstralen maar is een stuk milder en minder abrasief (schurend). Deze techniek wordt o.a. gebruikt om oude meubels, balken in oude woningen, maar ook oldtimers van verf te ontdoen. 

Eerst maar eens een gedegen onderzoek doen om te kijken of sodablasten werkelijk een oplossing voor het verwijderen van de verf zou zijn zonder het hout daaronder te beschadigen. Het roerblad werd aan een sodablast behandeling onderworpen. Het resultaat was verbluffend goed. Het hout zag er na het sodablasten goed uit (op een enkele vroeger geplamuurde plek na). Daarom werd besloten om de hele boot te laten sodablasten. De gig ging vervolgens op transport naar een bedrijf in Sliedrecht die deze klus voor ons kon klaren.

Na korte tijd stuurde dit bedrijf ons enkele foto’s van de gig, die inmiddels aan de buitenkant behandeld was en waarvan de houten ondergrond goed zichtbaar is. Deze foto’s delen wij graag hieronder. De gig wordt de komende tijd ook aan de binnenzijde behandeld  opdat de slechte plekken goed zichtbaar zijn en restauratie vakkundig plaats kan vinden. 

Inmiddels enkele weken later heeft ook de binnenzijde van de gig een sodablasting behandeling ondergaan. De vele verflagen van verschillende kleuren zijn verwijderd en de conditie van het houten lichaam is nu goed zichtbaar. We kunnen zien dat er in de afgelopen 30 jaar op meerdere plaatsen met epoxy en plamuur is gewerkt. Ook zagen we op het diepste punt van de gig, direct naast de kiel, een best wel aanzienlijke rotte plek zitten, die zeker bij het Ambachtelijke Botenbouw Centrum in Amersfoort de nodige aandacht zal krijgen. We zijn nu op het punt aangekomen dat we de boot in Sliedrecht weer op de trailer gaan zetten en deze bij het Ambachtelijke Botenbouw Centrum in Amersfoort gaan afleveren. Vanaf dit moment start de eigenlijke restauratie.

10 september 2025

Eindelijk was het zover. Na het aankopen en het ophalen van de gig, het verwijderen van alle verflagen door middel van sodablasting, belanden we nu bij de  volgende fase van ons project. De boot is in Sliedrecht bij de sodablaster opgehaald en met hulp van vele botenbouw enthousiastellingen (zie filmpje hiervoor) bij het Ambachtelijke Botenbouw Centrum in Amersfoort afgeleverd. De restauratie kan gaan beginnen. Eerst zal de gig verder schoongemaakt en ontdaan worden van alle nog aanwezige soda. Dan zal geïnventariseerd worden waar de slechte plekken zitten of zaken zijn die extra aandacht eisen. Er wordt gekeken naar te gebruiken houtsoorten. Zo werd vastgesteld dat de voor de kiel deels eiken en deels  mahoniehout is gebruikt. Ook bleek al gauw dat de maatvoering van de gig door de tand des tijds niet geheel meer aan de originele maatvoering voldoet. Kortom werk aan de winkel waarbij ook de KHRV z'n steentje gaat bijdragen om kennis van houten gigs te vergaren.

26 september 2025

Eind september, handen uit de mouwen. De gig was door het Ambachtelijke Botenbouw Centrum uitgezogen. Van de nog aanwezige soda ontdaan. De twee aanwezige  KHRV'ers  mochten gewapend met stoepkrijt alle slechte plekken respectievelijk de  plekken die extra aandacht nodig hebben een kleurtje geven. Naast gaten en plekken van rot hout zagen we o.a. houtschroeven op plekken waar koperen klinknagels horen te zitten en een wel veelvuldig gebruik van plamuur en epoxy door een of meerdere van de vorige eigenaren. Daarmee waren de hotspots geïnventariseerd om deze vervolgens op foto vast te leggen. Hierna kwam de volgende uitdaging, het verwijderen van de overvloedig aangebrachte plamuur, epoxy en andere  soorten kit. Een zeer tijdrovende en lastige klus waar we de hele dag verder mee zoet waren. Samenvattend was dit niet alleen een dag waar wij als roei liefhebbers met botenbouw en houtbewerking kennis maakte maar ook details ontdekten, hoe een houten pilot gig nu echt is opgebouwd. Nu ook maar weer aan de slag om informatie van de CPGA los te weken hoe we de restauratie conform hun eisen kunnen vervolgen. Daar zijn we nu al zo'n drie maanden mee bezig, maar de welwillendheid en het verkrijgen van permissie om de benodigde data te mogen ontvangen lijkt lastiger dan verwacht.

Met enige druk van voormalig "Standards Officer Abroad" Kees Harschel, richting de CPGA, lijkt deze in beweging te komen. Inmiddels contact gekregen met Tich Preston, de huidige Standards Officer van de CPGA. Die legt ons uit dat Pilot Gigs normaliter in Engeland door een gig bouwer gerestaureerd worden en men niet bekend is met gig bouwers in Nederland. Daarom zijn er geen formele procedures voor restauratie van een gig. Engelse gig bouwers zijn immers al bekend met de geldende normen en eisen. Ook de Nederlandse vertegenwoordiger van de CPGA, of moet ik zeggen de huidige CPGA "Standards Officer Abroad", de ons bekende Ron Straver (bouwer van onze "Vrom & Tom" en de "Zwonk") nam contact met ons op, waarop wij hem uitnodigde om bij het Ambachtelijke Botenbouw Centrum een kijkje te komen nemen.

3 oktober 2025

Een nieuwe dag een nieuwe uitdaging. Afgelopen week is de houten gig grondig gewassen om daarmee ook de laatste resten soda er uit te spoelen. Met behulp van schilders tape op het boord was aangegeven welke spanten rot en/of gebroken waren en dus vervangen moeten worden. Ron Straver kwam vandaag een kijkje nemen en was onder de indruk van het Ambachtelijk Botenbouw Centrum. Hij vond de conditie van onze 30 jaar oude gig nog opvallend goed. Tussen onze leermeester Frank Brouwer (eigenaar van het Ambachtelijk Botenbouw Centrum) en Ron Straver werd veel kennis en informatie uitgewisseld. Botenbouw techniek, Do's en Don'ts en informatie over hout leveranciers kwamen wederzijds overboord. Voor ons belangrijk dat deze twee heren goed met elkaar kunnen communiceren. Na vertrek van Ron begon voor ons de echte uitdaging. Het verwijderen van de slechte spanten. Tja, hoe doe je dat? Het begint met het verwijderen van de koperen klinknagels. Gewapend met een multitool waarmee heel voorzichtig, aan de binnenkant van de gig de koppen van klinknagels afgezaagd moesten, gingen we aan de slag. Was de kop er eenmaal af (uiteraard zonder het hout te beschadigen) werd met een drevel de nagel naar buiten getikt om vervolgens verwijderd te worden. Best wel een precisie klusje want het hout moet gespaard blijven. Eindelijk, na een paar uur zweten en op z'n kop in een gig hangen, kregen we een eerste spant verwijderd. Een houten gig bevat zo'n 3000 tot 5000 kopen klinknagels. Dit klusje zal ons dus de komende tijd nog wel even bezig houden.

10 oktober 2025

Vandaag eerst een afspraak met een redacteur van het blad voor roeiers, genaamd ROEI. Deze was buitengewoon geïnteresseerd in  ons restauratie project. Bij onze uitnodiging hadden wij hem reeds verwezen naar deze blog, opdat hij daarmee al goed geïnformeerd zou zijn over onze plannen. Niettemin vuurde hij nog vele vragen op ons af en werden er vele foto's genomen. 

Tegen verwachting in werden er vandaag geen spanten verwijderd. Die klus is voor later. Vandaag leerde wij eerst veel over de keus van hout en in het bijzonder over de nerf in het hout bij het selecteren van hout, ofwel een lesje houtanatomie. Termen als "dosse plank", "half kwartierse plank" en een "heel kwartierse plank" werden ons uitgelegd. Tussentijds kwam een stoomkist met daarop aangesloten twee behangers stoomapparaten  te voorschijn en een soort van PVC regengoot waarin een aantal eikenhouten latten in water lagen te weken. Als je hout wil buigen moet het eerst geweekt en gestoomd worden. Per inch dikte een uur stomen. Het was dus de bedoeling dat we nieuwe spanten gingen buigen en in de gig gingen klemmen Na een half uur stomen heb je zo ongeveer 10 minuten tijd om het spant in zijn vorm te buigen maar dan moet hij ook wel in zijn vorm ingeklemd afkoelen. Soms wil zo'n spant bij het buigen breken en kan je overnieuw beginnen. Onze gig telt 62 spanten waarvan er ruim 30 slecht zijn en vervangen moeten worden. Helaas hadden wij vandaag onvoldoende hout beschikbaar en hebben wij ons de rest van de dag beziggehouden met het wegkrabben van de witte plamuur resten aan de buitenkant van de gig. Hoe mooi zou het zijn als we de gig schoon van plamuur resten kunnen krijgen en straks de buitenkant in een blanke bootlak kunnen zetten.

17 oktober 2025

Op het programma vandaag stond machinale houtbewerking. Er moeten nog vele nieuwe spanten gezaagd en gebogen worden. Helaas echter was het vandaag een drukte van jewelste bij ABC. Veel bezoekers, veel gesprekken en rondleidingen. Al gauw hadden we door dat de dag geheel anders zou verlopen.Tja, en wat ga je als leek restaurateur dan doen. We besloten om op zoek te gaan naar onze verfschrapers om verder te gaan met het verwijderen van verfresten, plamuur en kit. Schrapers slijpen en aan de slag met dit zeer arbeids intensieve klusje. Alle smurrie die na het sodablasten is blijven zitten moet er af en ja, dat doe je niet in een dag. Tussentijds werd er ook aan de spiegel gewerkt. Dat deel is behoorlijk verzakt en gescheurd. De huidplanken sluiten niet meer goed aan. Na het verwijderen van de koperen nagels waarmee de huidplanken vastgezet waren kon de boel goed schoongemaakt worden. Schrapen, schrapen, schrapen, tot je vingers pijn deden van de verkramping. Gelukkig vorderde de dag redelijk snel en werd het tijd om op te ruimen en schoon te maken. Een wekelijks ritueel. De gig werd met een grote stofzuiger uitgezogen en de plek om de gig aangeveegd. Tijd voor vakantie want ja, ook ABC sluit een weekje voor de herfstvakantie.

31 oktober 2025

Hoog bezoek. Vanochtend mochten we de twee pioniers van het gig roeien in Nederland en de eerste eigenaren van de voormalige "Blue Lion" bij het Ambachtelijke Botenbouw Centrum verwelkomen. Zij kwamen een kijkje nemen naar de vorderingen van ons restauratie project. Ze stelden vast dat de boot in de loop der tijd niet op de allerbeste manier onderhoud heeft gekregen en dat we nog een enorme klus te doen hebben voordat de boot weer in het water ligt. Na een rondleiding door ABC keerden de heren weer huiswaarts en gingen wij weer aan de slag. Wij maakten kennis met de verschillende machines en mogen uit verse eiken planken de latten benodigd voor de spanten gaan maken. Na wederom een lesje over hout (kernhout en spint) mogen we op de vlak-vandiktebank eerst de planken op de juiste dikte afvlakken. Vervolgens hebben we van deze planken dunne stroken gezaagd die daarna opnieuw door de vlak-vandiktebank gehaald moesten worden om ze op de juiste dikte af te vlakken. Hierrna kwam de stoomkist weer tevoorschijn en werd deze weer opgestookt tot 100 graden C. waarna een aantal latten in de stoomkist werden gelegd. Na een half uurtje stomen, waarin we ons voorbereid hadden op het buigen van nieuwe spanten, konden we aan de slag. De gestoomde latten werden op de klaarliggende aluminiumstrip op de bootrand gelegd en met drie man voorzichtig naar de bodem van de gig geduwd. Na het verwijderen van de aluminium strip werd de nieuwe spant goed gepositioneerd en met lijmtangen vastgezet om in deze nieuwe vorm te kunnen drogen. Zo hebben we  weer een aantal nieuwe spanten kunnen maken die wij op een later moment op de juiste plek kunnen plaatsen en met koperen klinknagels vastzetten.

6  november 2025

In verband met sluiting van het Ambachtelijke Botenbouw Centrum op vrijdag 7 november, vanwege deelname aan een botenbouw beurs, waren we vandaag voor de verandering op de donderdag bij ABC. Een dag waarop veel mensen daar actief zijn. Op deze dag stond het schuren, scherpe randen afronden en het met twee componentenlak lakken van de eerder gebogen spanten. Maar voor dat de nieuwe spanten uit de gig gehaald mochten worden, moesten ze eerst genummerd worden om ze later weer op hun juiste positie terug te kunnen plaatsen. Ook moet tegelijk op het spant aangeven worden, welke kant aan stuurboord en welke kant aan bakboord moet komen. Daarna alle spanten verzamelen en de nog ruwe zijkanten opschuren opdat dit later minder vocht zal vasthouden. Hierna de scherpe kantjes er af frezen en waar nodig nog even naschuren . Daarna werden alle nieuwe spanten meegenomen naar de lakruimte en werdt de twee componenten lak aangemaakt. Vervolgens werden alle spanten netjes in de twee componentenlak gezet en op schragen te drogen gelegd. Omdat er even wat tijd over was i.v.m het drogen van de lak, nog maar even de tijd gedood met verf schrapen. Hoe meer we er nu af krijgen hoe mooier de gig straks wordt. Na een uurtje schrapen, tijd voor een tweede laagje twee componentenlak op de nieuwe spanten. Absorberen maar! de spantjes hebben lekker de tijd om goed te drogen. Nog even wat werkoverleg met leermeester Frank over de komende werkzaamheden. Gevraagd om de gig toch van de bokjes af te halen en in buitenboord mallen te gaan plaatsen. De boot ligt nu nog wat getordeerd wat niet goed is als we de oude spanten gaan verwijderen. De opdracht daarvoor wordt toegewezen aan een van de leerlingen die vol enthousiasme deze klus aanvaard.

13 & 14 november 2025

Deze week hadden we twee dagen ingepland om zoveel mogelijk verfresten, die ondanks de sodablast behandeling nog op en in de gig . aanwezig waren, te verwijderen. Met de hulp van een aantal KHRVers en bewapend met verschillende soorten verfschrapers, gingen we aan de slag. Geen fijne klus, schrapen, schrapen en nog eens schrapen en soms het schraapsel met een grote stofzuiger uit de gig zuigen, waarna weer door met schrapen. Sommige plekken zijn niet of nauwelijks met een schraper te bereiken maar andere plekken worden geheel van verfresten ontdaan. Het vaste restauratieteam dankt Hans, Rob, Raymond, John, Paul, Gerard en Wim L. voor hun inzet. De gig is bijna zover dat we de slechte spanten mogen verwijderen en de boot kunnen voorbereiden om de nieuwe spanten te plaatsen. 

21 november 2025

Al rijdend richting Amersfoort, vroegen wij ons af wat ABC vandaag voor ons in petto zou hebben, spanten verwijderen, wiggen maken voor plaatsing tussen de spanten en de overnaads geplaatste iepen planken die de huid van de gig vormen of met afbijtmiddel de laatste resten verf verwijderen. Niets van dat al, immers als je nu al de slechte spanten zou verwijderen, verliest de boot z'n stabiliteit. Bij binnenkomst zagen we een tip van de sluier opgelicht. De gig hing nu letterlijk in de takels, volledig waterpas horizontaal en bij zowel de boeg als ook bij de spiegel waren mallen geplaatst die bij vervanging van de spanten de boot netjes stabiel moeten houden en waarmee de boot later ook goed uitgelijnd kan worden. Mallen op twee plaatsen van de gig. Daar moeten er dus vast meer van gemaakt en geplaatst worden. En ja hoor, vandaag kregen wij instructie hoe we mallen moeten maken. Dit bleek best wel een precisie klus te zijn. Maar onze leermeester van de dag, Nico wist ons haarfijn uit te leggen hoe we ook deze klus eigen konden maken. Zorgvuldigheid was daarbij geboden. Na het aftekenen van de doorsnede van de gig op basis van de dwarsdoorsnede van de gig op mal positie No. 7 (tussen spant No. 23 en 24) werd de buitenmal passend gezaagd en geplaatst.  Daarna volgde de binnenmal, voor dezelfde positie. Daarmee waren drie buiten en binnenmallen een feit en was deze werkdag weer gedaan.

28 november 2025

Ook nou weer met de vraag, "wat staat er vandaag bij ABC op het program" richting Amersfoort. Met enige verbazing mijnerzijds bleek het buitengewoon rustig qua bezetting. Frank, onze leermeester, vertelde mij dat Liander de elektrameter zou komen vervangen en hij iedereen (behalve de KHRV) geïnformeerd had om pas later te komen. Alle machines zouden dus het eerste uur niet gebruikt kunnen worden. Tja dan sta je daar even te kijken. Dan maar weer even de verfschraper opgezocht. Na een uurtje (in het donker) verf schrapen, ging het licht weer aan en was de meter klaarblijkelijk gewisseld. Het moment om de verfschraper weg te stoppen. Frank vertelde mij dat men een vierde binnen- en buitenmal had gemaakt maar die nog niet geheel pas is. Ook de mal die wij een week geleden gemaakt hadden moest nog pas gemaakt worden. Een mooi klusje voor nu. Gewapend met de decoupeerzaag, rolmaat en potlood, aan de slag gegaan en de binnenmal zodanig  aangepast dat hij netjes op positie gesteld kon worden. De gig heeft nu dus vier binnen- en buitenmallen. Inmiddels werd het best wel druk bij ABC. Veel onbekende gezichten en veel belangstelling voor die "lange roeiboot". Het bleek "open huis" te zijn dus veel bezoek van mensen die geïnteresseerd zijn in ambachtelijke botenbouw. Leuk om mensen iets te mogen vertellen dat die "lange roeiboot" een Cornish Pilot Gig is die wij als Kleine Huizer Roei Vereniging aan het restaureren zijn. Natuurlijk komen er dan veel vragen over het gig roeien los die beantwoord worden.  Helaas kwam er niet veel meer van werken aan de gig, ook al omdat door drukte onze leermeester vandaag drukker was met rondleidingen geven. Dus toch maar weer de verfschraper ter hand genomen.

5 december 2025

De boot hing niet meer met z'n volle gewicht in de takels maar stond netjes waterpas op bokjes uitgelijnd. Omdat de boot voor langere tijd op de zijkant in een weiland gelegen had, was de boot nog wat uit z'n oorspronkelijke vorm, maar met wat tegengewicht in de boot werd dit langzaam gecorrigeerd. Om dit zichtbaar te maken was er ook een meetpunt onder de boot gemaakt waarop je kon zien dat de boot langzaam weer in de juiste vorm terugbeweegt. De mallen waren netjes op de juiste positie geplaatst. Ook waren er inmiddels een aantal spanten verwijderd. Dat betekende voor ons weer verfschrapen op de plekken waar de spanten gezeten hadden en die plekken vervolgend goed opschuren, om deze later in de twee componentenlak te kunnen zetten. Ook de wiggen die later onder de nieuwe spanten tegen de boothuid geplaatst moeten worden, moesten in de twee componentenlak. Kortom een dag met schrapen, schuren, stofzuigen en lakken. Komende week gaat ABC verder met het goed uitlijnen van de boot opdat we daarna aan de gang kunnen met het plaatsen van de nieuwe spanten.

12 december 2025

Zoals op de voorgaande video te zien is, maken we vandaag een start met de vervanging van de slechte spanten. Best wel een lastig klusje. Welliswaar waren weken terug een aantal slechte spanten al verwijderd en waren de meeste nieuwe spanten al gebogen en twee keer met een twee componentenlak gelakt.  Ook de wiggen, die onder de spanten geplaatst moeten worden, waren al gelakt. Voordat echter de nieuwe spanten geplaatst worden is het van essentieel belang dat de boot goed uitgelijnd en niet getordeerd staat. De boot hing vandaag dan ook niet meer in takels maar stond keurig uitgelijnd opgesteld. Hier en daar met een meetpunt ter controle. En dan nu de eerste nieuwe spant plaatsen. Zoals eerder gezegd een lastige klus want plaats je eerst op elke plank een wig en dan het spant erover, of plaats je eerst het spant. Conclusie was eerst het spant plaatsen en vastklinken en pas nadat het spant op z'n plek zit, bij elke huidplank een wig voorzien van een lijmkit tussen de huidplank en het spant frummelen. Zo gezegd zo gedaan. Omdat op later moment nog wel een aantal slechte huidplanken vervangen moeten worden, is het spant alleen op de goede planken vast geklonken. Zo, die zit. Naast deze klus zijn er vandaag ook nog een drietal slechte spanten verwijderd opdat we ook daar nieuwe spanten gaan plaatsen.

Wordt vervolgd.........

Project voortgang deel 1

Project voortgang deel 2